Kracht van de wetenschap: Toekomstgerichte inzichten op Nationaal BREEAM Congres 2025

Deelnemers aan het Nationaal BREEAM Congres 2025 gingen terug in de collegebanken. ‘Kracht van de wetenschap’ was het centrale thema van het congres op 27 maart in het Groot Handelsgebouw in Rotterdam. Diverse wetenschappers gaven minicolleges over uiteenlopende onderwerpen met een linkje naar de BREEAM-NL richtlijnen. Ook was er veel ruimte voor interactie. Zo konden deelnemers bij binnenkomst al stemmen op stellingen gerelateerd aan de minicolleges.

Brigit Gerritse, algemeen directeur van Dutch Green Building Council (DGBC), geeft in haar welkomstwoord aan dat ze heel blij is met het gekozen thema. “We laten hiermee zien waarom bepaalde zaken zo belangrijk zijn voor een gezonde en duurzame gebouwde omgeving.”

Jolanda Maas over de invloed van natuur op onze gezondheid

In haar minicollege behandelt senior onderzoeker Jolanda Maas (Vrije Universiteit Amsterdam) de stelling “Afbeeldingen en video’s van de natuur zijn net zo goed voor de gezondheid als echte natuur.” Ze presenteert prikkelende beelden aan het publiek: wonen en werken zij liever in een groene of grijze omgeving? De antwoorden liegen er niet om. 99% van onze voorgeschiedenis leefden we als mens in een natuurlijke, groene omgeving.

De Biophylia hypothese verklaart volgens Maas ook de menselijke behoefte aan andere levensvormen om ons heen. De laatste jaren zijn er meerdere studies gedaan naar de impact van contact met de natuur op onze gezondheid. Daaruit blijkt onder andere dat er een causaal verband is tussen een groene omgeving en een verlaagde kans op depressie. Maas krijgt de lachers op haar hand als ze laat zien dat mensen die net getrouwd zijn zich kortstondig gelukkiger voelen, terwijl mensen zich blijvend gelukkiger voelen bij het verhuizen naar een groene omgeving.

Een groene omgeving heeft een positief effect op de leefstijl, ons immuunsysteem en omgevingshinder. We ervaren er minder stress en negatieve emoties. Maar die groene omgeving moet je wel op de juiste manier inrichten. Maas laat zien hoe groen écht werkt voor mensen en beschrijft dit ook in de factsheet ‘De wetenschappelijke onderbouwing van de relatie tussen natuur en gezondheid’.

Merle de Kreuk over de zin en onzin van decentraal waterhergebruik

“De wc doorspoelen met hemelwater is altijd een duurzamere oplossing dan doorspoelen met drinkwater”, luidt de stelling van Merle de Kreuk. Zij is hoogleraar Milieutechnologie bij de afdeling watermanagement van de TU Delft. Haar stelling roept de vraag op hoe duurzaam hergebruik van afvalwater in huishoudens daadwerkelijk is. De Kreuk brengt uitdagingen en kansen op lokaal niveau en in een centraal systeem in kaart. Ze haalt voorbeelden uit binnen- en buitenland aan, waar wet- en regelgeving op dit vlak niet altijd een goede match met de praktijk blijken te zijn.

Een ander probleem dat De Kreuk constateert, is dat vooral gevelsystemen draaien op drinkwater, wat volgens haar zonde is. Ze verkent ook verschillende opties om grijs water te hergebruiken in groene gebouwen.

Andy van den Dobbelsteen over biobased en natuurinclusief bouwen

Dagvoorzitter Rutger Mollee neemt na de pauze het stokje over en interviewt Andy van den Dobbelsteen. De professor Klimaatontwerp & Duurzaamheid en coördinator Duurzaamheid aan de TU Delft ziet in biobased bouwen enorme kansen voor boeren. “De huidige regering ziet het als een tweestrijd: je bent voor of tegen boeren. Maar zo hoeft het niet te zijn. Een deel van de boeren kan bijvoorbeeld overstappen op plantaardige landbouw voor de productie van biobased materialen. Wel is het belangrijk dat er vanuit de bouw dan een soort afnamegarantie voor boeren komt.”

Volgens Van den Dobbelsteen ziet het kabinet landbouw als natuur en heeft het geen oog voor échte natuur. Regels voor natuurinclusief bouwen schrappen ze het liefst om maar sneller te kunnen bouwen, geeft hij aan: “Daar zijn bouwers niet blij mee. Zij bouwen al natuurinclusief en zien dat het geen vertraging oplevert. Het zal je verbazen hoeveel laagbouw nog natuurinclusief kan worden gemaakt!”

Oorspronkelijk stond een liveopname van de Ecosofie podcast op het programma, maar host Marnix Kluiters kon wegens omstandigheden niet aanwezig zijn.

Juliëtte van Duijnhoven over licht: van zicht tot gezondheid

Voor onze gezondheid en ons welzijn is het dus belangrijk om vaak in een groene omgeving te zijn, maar ook in een lichte omgeving. Daarover gaat de stelling van Juliëtte van Duijnhoven, assistent professor aan de TU Eindhoven. Deelnemers reageren op de stelling: “Ik kan een goede inschatting maken of ik word blootgesteld aan gezond licht”. Via een app test het publiek of er genoeg licht in de ruimte is.

Hoeveel en welk licht je nodig hebt voor je gezondheid, hangt vooral af van het moment van de dag: ’s ochtends blauwer, overdag geel en in de avond roder licht. Dat sluit volgens onderzoek namelijk het beste aan bij je biologische klok. Van Duijnhoven legt uit waarom dit belangrijk is en hoe we licht waarnemen. De fotoreceptorcellen, beter bekend als staafjes en kegels, zijn cellen die een neurale impuls genereren als licht ze stimuleert. Vervolgens geven die een seintje aan onze hersenen en dat zorgt ervoor dat we kunnen zien en licht visueel waarnemen. Er is een ander type fotoreceptor (ganglioncellen) ontdekt, dat aantoonbaar invloed heeft op de gezondheid van mensen. Sinds een paar jaar weten we hoe dit gemeten kan worden, waardoor we hier ook op kunnen sturen.

Rudy van der Helm over de toekomst van BREEAM-NL

Dagvoorzitter Rutger Mollee interviewt ook Rudy van der Helm, over de toekomst van BREEAM-NL. Van Der Helm is als Manager Ontwikkeling en Beheer bij DGBC verantwoordelijk voor alle facetten van BREEAM-NL. “De focus ligt de komende jaren onder andere op het beschikbaar stellen van BREEAM-NL data van gecertificeerde projecten, om aan te tonen dat een project voldoet aan Europese wet- en regelgeving”, vertelt Van Der Helm. Ook geeft hij aan dat DGBC aan de slag gaat met het opstellen van een langetermijnplan voor de modulaire updates van de beoordelingsrichtlijnen.

Tijdens het congres kunnen deelnemers stemmen op duurzaamheidsthema’s die de komende jaren een prominentere plek moeten krijgen in BREEAM-NL. Deze input kan DGBC gebruiken om BREEAM-NL in de nabije toekomst verder te ontwikkelen.

Om te kijken of iedereen goed heeft opgelet, eindigt de middag met een inhoudelijke quiz. Met een kleine voorsprong wordt Pim van der Loo de “Slimste BREEAM-NL Expert van 2025”. De gewonnen BREEAM-NL borrelplank kan hij meteen meenemen naar de borrel op het prachtige dakterras van het Groot Handelsgebouw. Daar zet ook de discussie over relevante thema’s voor de komende jaren zich rustig voort.