De vijf BREEAM-sterren prijken op de zuil naast de receptie op De Beethovenstraat 200 in Amsterdam. Ze staan symbool voor de duurzame metamorfose die het pand ondergaan heeft. Het lelijke eendje van weleer is nu een stralende paradijsvogel en het groene thuis van de Goede Doelen Loterijen (Postcode Loterij, VriendenLoterij, BankGiro Loterij).
Zowel investeerders als huurders lieten de locatie bijna tien jaar lang links liggen. Niemand wilde het ongebruikte en vervallen kantoorgebouw nabij treinstation Amsterdam Zuid. Maar de Goede Doelen Loterijen zagen mogelijkheden, onder andere door de gunstige locatie ten opzichte van het openbaar vervoer. En dus begon in 2016 de renovatie. Die vond plaats op basis van de BREEAM-NL Nieuwbouw en Renovatie beoordelingsrichtlijn van 2014. En met succes: op de categorieën Energie, Transport en Afval behaalde het project de maximaal haalbare BREEAM-score. Met een totaalscore van 92,61% (BREEAM-NL Outstanding) is dit het meest duurzaam gerenoveerde pand van Nederland.
Indrukwekkende metamorfose
Esther Wubben, projectleider huisvesting van de Goede Doelen Loterijen, leidt ons rond en vertelt met gepaste trots over de metamorfose van het pand. “We hebben bewust voor deze locatie gekozen. Een leegstaand pand, binnen de ring en gunstig ten opzichte van het OV.” Dat waren harde eisen in de zoektocht naar het nieuwe thuis. “We willen de wereld een beetje mooier maken. Dat is met deze renovatie denk ik wel gelukt.”
Haar woorden blijken niet overdreven. Het atrium, dat fungeert als ontmoetingsplek, is ronduit indrukwekkend. “Kun je je voorstellen dat dit een parkeerplaats was?”, vraagt Wubben tijdens de korte rondleiding. De speels opgezette zithoeken zorgen voor een ontspannen sfeer, terwijl de mogelijkheid om vanaf de begane grond naar bovengelegen ruimtes te kijken zorgt voor aangename transparantie. Opvallend zijn ook de vele trappen, die bijdragen aan de vitaliteit van de werknemers. En niet te vergeten, de daglichttoetreding: een donkere hoek is op geen van de drie verdiepingen te ontdekken, ook niet bij de werkplekken.
Inbreng collega’s
Het is slechts een greep uit de fraaie gevolgen van de verbouwing. “Want er is enorm veel werk verricht om tot dit resultaat te komen, waarbij gezondheid, welzijn en comfort de leidende ontwerpprincipes waren”, zegt Wubben. En wat bijzonder is: alle collega’s mocht meedenken over die ontwerpprincipes. “Onze mensen zijn vanaf de eerste minuut betrokken geweest bij het gehele proces. Het moest echt een nieuw thuis worden.”
Bijzonder is ook dat het bestaande casco zoveel mogelijk intact is gelaten, het is echt een renovatie. “De nieuw toegevoegde materialen zijn geselecteerd op lage milieubelasting, waaronder duurzaam geproduceerd hout, natuursteen uit Frankrijk, beton met maximale toepassing van granulaat als grindvervanger. En het granulaat komt uit eigen sloopmaterialen.”
Daglicht
Ook het dak is opvallend. Dat bestaat uit gelamineerde, houten panelen (FSC) op stalen liggers. Onder de constructie is boven het atrium een sfeervol bladerdak aangebracht, dat het daglicht speels het gebouw in kaatst. “We zochten naar een optimale open-dicht-verhouding van het dak om enerzijds een zo hoog mogelijke energieopbrengst te halen, en anderzijds zoveel mogelijk daglicht in het gebouw te hebben.”
Behalve energie en licht, vangt het dak ook regenwater op. Een deel daarvan wordt opgeslagen in kratten onder de daktuinen voor de irrigatie van de daktuinen.
“En wat er overblijft gebruiken we voor het doorspoelen van toiletten.” De opvangtank wordt tevens gebruikt als sprinklerbassin, zodat de materialen efficiënt worden gebruikt.
Toewerken naar iets unieks
Dat is ook makkelijker dan enkele jaren geleden, erkent Wubben. “Het leuke is dat we in een tijd leven waarin zich veel interessante ontwikkelingen, materialen en technieken aandienen. Uiteraard moet je daarin weloverwogen keuzes maken, maar de totstandkoming van het kantoorpand was daardoor één groot avontuur.” BREEAM speelde daarin een prominente rol: “We hebben over de volle breedte over alle duurzaamheidaspecten kunnen nadenken en daardoor naar iets unieks toegewerkt.”
Duurzaam in alle facetten
Het pand werd op 6 december 2018 officieel geopend in aanwezigheid van Koningin Máxima. Wubben nam die dag het BREEAM-NL Outstanding certificaat in ontvangst. “Dit certificaat is de kroon op ons werk. Het was ons streven om het meest duurzame pand van het land te creëren”, erkent ze trots. “En dan bedoelen wij ‘duurzaam’ in al zijn facetten. Het is geweldig dat 600 mensen hier in een mooie en gezonde omgeving kunnen werken, waar ze zelf iets aan hebben kunnen toevoegen.” Ze hoopt dat zowel het certificaat als het pand anderen inspireert. “Dit gebouw, past geheel in onze missie van een groene, rechtvaardige wereld.”
Foto: Esther Wubben (r) in gesprek met Saartje van der Made (Benthem Crouwel Architects)
